4 Ocak 1961'de kabul
edilen ve basın çalışanlarının bazı haklar ve yasal güvence sağlayan “212
sayılı kanun” adlı düzenlemenin Resmi gazetede yayınlanışı nedeniyle 10 Ocak
günü kutlama günü olmuştur.
Söz konusu düzenleme,
iş sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması, sözleşmelere işin türü ve ücret
miktarının yazılması gibi gazetecilerin sosyal ve yasal haklarını belirleyen
hükümleri içeriyordu.
Bu yasa ile
kendilerine yüklenen sorumlulukları kabul etmek istemeyen 9 gazete patronu
(Akşam, Cumhuriyet, Dünya, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Vatan, Yeni İstanbul
ve Yeni Sabah) 212 sayılı yasanın ve Basın İlan Kurumu'nun oluşmasına ilişkin
195 sayılı yasanın mesleki sakıncalar doğuracağını iddia eden bir ortak
bildiriye imza atarak gazetelerini 3 gün kapadıklarını duyurmuşlardır.
“Dokuz patron olayı”
olarak basın tarihine geçen bu gelişme üzerine gazeteciler, boykot boyunca
“Basın” adlı bir gazete yayımlamaya karar vermişlerdir. Basın gazetesi 11 Ocak
günü yayına başladı ve üç günlük boykot sırasında düzenli olarak yayını
sürdürdü.
“Basın Özgürlüğü”
raporuna göre, 108 gazetecinin tutuklu veya hükümlü olduğu Türkiye, dünyada en
çok gazetecinin hapiste tutulduğu ikinci ülke oldu. 2019 yılında Türkiye’de en
az 172 gazeteci mahkemelerde haberlerini, yazılarını, yorumlarını çok çeşitli
suçlamalar karşısında savunmak zorunda kaldı.
En az 60 gazeteci
haberleri, yazıları, eleştirileri gerekçe gösterilerek sokak ortasında ya da
gece yarısı ev baskınları ile gözaltına alındı. En az 66 gazeteciye 225 yıldan
fazla hapis cezası verildi.
Çalışan Gazeteciler
Günü, bu olayın bir sonucu olarak ortaya çıktı. 10 Ocak, “Çalışan Gazeteciler
Bayramı” olarak kutlanmaya başladı ve 1971'de “Çalışan Gazeteciler Günü” halini
aldı.
Yaşamları her
daim mücalede ile geçen gazeteci arkadaşlarımın 10 Ocak Basın
Mücadele Gününü kutluyorum.