Sakarya
Üniversitesi bünyesinde araştırmalarına devam eden SESAM, editörlüğü Doç. Dr.
Hakan Yavuz tarafından yapılan “Çevre Ekonomisi ve Mali İlişkiler Üzerine Seçme
Yazılar” kitabını yayınları arasına ekledi.
Çevre
kavramının birçok açıdan ele alınabileceğini belirten Doç. Dr. Hakan Yavuz,
“Kavramın fen bilimlerini ilgilendiren yönü daha fazla incelenmekle birlikte,
sağlık, ekonomik, sosyal ve tarihi boyutu da bulunuyor. Bu nedenle çevre ile
ilgili konular farklı alanlarda çalışan çok sayıda araştırmacının ilgisini
çekebiliyor. Çevre sorunlarının birçok nedene bağlı olarak artması, bu
sorunların çözümü için devlet müdahalesini zorunlu hale getirdiği için mali
araçların kullanım alanı da genişlemiştir. İki disiplinin birbirine yaklaşması
müdahale amaçlı araçlar aracılığıyla olduğu kadar, kamu teşviki amaçlı
araçlarla da olmaktadır. Kirlilik, sürdürülebilir büyüme, alternatif enerji,
doğal kaynaklar, kentleşme, yoksulluk, akaryakıt, emisyon ve daha birçok
konunun mali araçlarla ilişkisi araştırma konusu yapılmaktadır” açıklamasını
yaptı.
“Çevre sorunları mali araçların
kullanımını artırıyor”
Son yıllarda
küresel ısınmanın, mevsimsel değişikliklerin, küresel salgınlar/hastalıkların,
ozon tabakasında görülen incelmenin ve bunun gibi birçok çevresel değişimin
mali ve ekonomik tedbirleri de artırdığına dikkat çeken Yavuz, “Bu tedbirler,
çevreye ilişkin sorunları ortadan kaldırmasa da, sorunların bertarafı için
farkındalık oluşmasını sağlıyor. Çevre sorunları veya çevre kirliliği ile
mücadelede mali araçlar kapsamında ilk olarak akıllara vergi gelse de yıllar
itibariyle artan sorunlar yeni araçları/müdahale araçlarını gündeme
getirmiştir. Günümüzde birçok ülkede uygulanan çevre vergilerinin yanı sıra;
harç, teşvik/sübvansiyon, fon, ücretlendirme/fiyatlandırma, depozito, cezalar
ve benzeri mali araçların kullanım alanı giderek genişlemektedir” ifadelerini
kullandı.
“Sorunlar, hem tartışıldı hem de
çözüm önerisi sunuldu”
Bu süreç iki
disiplini birbirine daha da yaklaştırdığına değinen Yavuz, “Bu kitapta da 20’nci
yüzyıldan itibaren çevre sorunlarının artmasına paralel olarak, bu sorunlara
çözüm üretme sürecinde birbirlerine yaklaşan maliye ve çevre disiplinlerini
ilgilendiren çalışmaların derlemesi yapılmıştır. Bu amaçla kitapta 8 adet
çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan ikisi; Sakarya özelinde çevre
hizmetlerinden memnuniyet ve akaryakıt alımı nedeniyle ödenen vergilerin
muhtemel etkilerine yönelik ampirik araştırmadır. Diğer çalışmalar ise; çevre
alanında oldukça önemli olan sürdürülebilir kalkınma yaklaşımı, çevre temizlik
vergisinin vergi adaleti karşısındaki durumu, gelecekte etkisi daha da
artacağından şüphe olmayan elektrikli araçlara yönelik teşvik uygulamaları,
alternatif enerjinin ülkemizde geliştirilmesine kamusal teşviklerin önemi,
tıbbi atıkların azaltılmasında alternatif çözüm yolları ve kentleşme-çevre
kirliliği ilişkisi üzerinedir” dedi.