DEVA
Partisi Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu TBMM’de
düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi:
‘Gönülsüz işten hayır gelmez’
“İnsan Hakları Eylem Planı’nda bir aylık hedefte yer alan altı
hedefin hiçbirisi gerçekleştirilmemiştir. 3 aylık 40 hedeften 16’sı, 6 aylık
hedefteki 84 hedeften ise sadece 20’si gerçekleştirilmiştir. Toplamda ise 130
hedeften sadece 36 tanesi gerçekleştirilmiştir. Hükûmet İnsan Hakları Eylem
Planını her geçen gün bozulan ekonomik dengeleri kurtarmak ve yabancı
yatırımcıya şirin gözükmek adına mecburiyetten ilan etmişti. Gönülsüz işten
hayır gelmez.”
‘İktidarın
varlığı, insan haklarının yokluğuna bağlıdır’
“Kendisi gibi düşünmeyen herkesi vatan haini, terörist ilan edilebilen
bir ülkede Eylem Planı ile adil yargılanma hakkının düzeleceğini beklemek akla
mantığa aykırıdır. Çünkü mevcut iktidarın varlığı, ülkemizde insan haklarının
yokluğuna bağlıdır. Bu iktidar varlığını haksızlıklara ve hukuksuzluklara
borçludur.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı da eleştiren Yeneroğlu şu ifadeleri
kullandı:
‘Sorunların
çözümü prompterda yazıyor’
“İnsan
Hakları Eylem Planı prompterda kaldı. Yargıtay açılışında konuşmanıza bakınca yaşadığımız tüm sorunların çözümü
prompterda yazıyor: “Eğer bir devlette adalet yoksa onun hangi sistemle
yönetildiğinin, kim tarafından idare edildiğinin, vatandaşlarının hangi inanca
veya milliyete sahip olduğunun bir önemi kalmaz. Orada sadece zulüm hüküm
sürer.”
Yeneroğlu, hükûmet tarafından Eylem Planı’nın ilk bir ayında
gerçekleştirileceği vaat edilen ama gerçekleştirilmeyen maddeleri ise şöyle
sıraladı:
‘Cezaevi ve infaz koşullarının iyileştirilmesine yönelik vaatlerin
hiçbiri yerine getirilmedi’
“Cezaevi ve infaz koşullarının iyileştirilmesine ilişkin altı vaadin
hiçbirisi halen yerine getirilmedi. Cezaevinde hala annesiyle beraber yüzlerce
çocuk bulunmakta. Hasta ve yaşlı mahkumlar tahliye edilmiyor. Sayısız çocuğun
annesi cezaevinde. İdare ve Gözlem Kurullarına ilişkin Yargı Paketi adı altında
yapılan bir kısım değişikliklerin ne yazık ki çözüm odaklı olduğunu söylemek
oldukça zordur. Kurul’un pek çok yetkisi arasında iyi hal değerlendirmesi
olmasına rağmen, bu değerlendirme ölçütleri keyfi yorumlara açıktır.”
‘Hâkim ve savcılara coğrafi teminat sağlanmadı’
“Eylem Planı’nın 3 ve 6 aylık hedeflerinde vaat edilen hâkim ve
savcıların teminatları ve özlük hakları iyileştirilmemiştir. Tayinlere esas
olacak bölge düzenlemesi ve coğrafi teminat sağlanmamıştır. Yine istinaf
mahkemesi hakimlerinin talebi veya haklarında bir disiplin soruşturması olmadan
alt mahkemelere atanmama kuralı için yasa değişikliği yapılmamıştır. Hâkim ve
savcıların terfilerinde objektif kriterlerin belirleneceği ve bunların
uygulanacağı vaat edilmişti. Henüz bugün buna dair iki karar Resmî Gazete’de
yayımlansa da bağlayıcı yasal bir düzenleme yapılmadı.”
‘Adalet sarayları büyüdükçe adalet arayışımız da büyüdü’
“Ülkemizde yargı
bağımsızlığı artık yalnızca kâğıt üstünde. Gerçekte ise güdümlü bir yargı var.
Nedense adalet sarayları büyüdükçe adalet arayışımız daha da
büyümüştür. Yargı, artık ayrıcalıklı bir grubun
işlediği suçlara karşı üç maymunu oynayan bir tiyatrodan başka bir şey
değildir.”
‘Tutuklamalarda
ölçülülük ve orantılılık ilkelerine uyulmuyor’
“Eylem Planı ile sulh ceza mahkemelerindeki
görevlendirmelerde objektif şartlar belirleneceği ve ihtisaslaşma olacağı ifade
edilmesine rağmen sulh ceza mahkemeleri halen doğrudan iktidarın güdümü
altındadır. Venedik Komisyonunun bu konudaki önerileri yıllardır yerine
getirilmemiştir. Suç ve cezaların şahsiliği ile masumiyet karinesinin esas
olmasına ilişkin temel ilkelere dahi yargılamalarda riayet edilmemektedir. Tutuklamada
ölçülülük ve orantılılık ilkelerine uyulmamaktadır. Bu yönde adım da
atılmamıştır.”
‘Müdafiyle
görüşme hakkını engelleyen hükümler hâlâ duruyor’
“Soruşturma aşamasında
müdafiyle görüşme hakkını ve dosyanın tamamıyla incelenmesini engelleyen kanun
hükümleri olduğu gibi durmaktadır. Yakalama
kararları üzerine sulh ceza hakimliklerince alınacak ifadelerde 7 gün 24 saat
esasının benimseneceği vaat edilmesine rağmen bu da sağlanmamıştır.
Tutuklanmayacak kişiler dahi saatlerce hürriyetlerinden yoksun bırakılmaktadır.
Anayasa’da yer alan, ifade ve düşünce özgürlüğü, basın özgürlüğü, kişi
hürriyeti ve güvenliği, adil yargılanma hakkı ve bunun gibi pek çok hak bugün
hiçe sayılmaktadır.”
‘İhtisas mahkemeleri kurulmadı’
“Eylem Planında 3. ve 6. ay
vaatlerinden olan mahkemelerin daha fazla ihtisaslaştırılacağına dair hedefler
hala gerçekleştirilmemiştir. Finans, sendika, imar, kamulaştırma, vergi,
bilişim suçlarına dair ihtisas mahkemeleri kurulmamıştır. Hakimlerin farklı
görev alanlarındaki mahkemelere atanması uygulaması da devam ettirilmektedir.
Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurullarının etkinliğini artırması
amacıyla yapısında düzenlemeler yapılacağı vaadi yerine getirilmemiştir. Adliye,
nakil aracı ve hastane gibi kurum dışındaki tutulma yerleri ve koşullarını
inceleme yetkisi halen tanınmamıştır.”
‘Avukatlığa
ilişkin hiçbir hedef gerçekleştirilmedi’
“Yargının üçüncü sacayağı olan
avukatlık mesleğine ilişkin hedeflerin hiçbirisi gerçekleştirilmemiştir.
Zorunlu müdafi ve vekillik hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve
esaslarda değişiklikler yapılmamış, avukatların mali hakları iyileştirilmemiş,
adil yargılanma hakkını geliştirecek iyileştirmeler gerçekleştirilmemiştir. Avukatların
mesleki yeterliliğinin artırılması için hukuk fakültelerinin kontenjanlarının
azaltılacağı, fakülte dekanlarının yalnızca hukukçu akademisyenlerden atanacağı
vaadi yerine getirilmemiştir.”