SESAM
çalışmaları kapsamında danışmanlığını Sakarya Üniversitesi öğretim
elemanlarından Dr. Öğr. Üyesi Serdar Orhan’ın, yürütücülüğünü ise yüksek lisans
öğrencisi Sezgin Uysal’ın yaptığı araştırmada, çalışma hayatında yer alan
engelli bireylerin sorunları ortaya kondu.
Araştırmanın
amacının engellilerin duygusal yüklerinin çalışma hayatları üzerindeki performanslarına
etkilerini incelemek olduğunu söyleyen Serdar Orhan, “Bu amaç doğrultusunda
hazırlanmış olan tezde, engellilerin çalışma hayatlarına daha iyi şekilde
adapte olmasına ve çalışma hayatında engellilerin iş performanslarını etkileyen
unsurların hafifletilmesi ya da tamamen bitirilmesine katkı sağlamasını
hedefledik” ifadelerini kullandı.
Duygusal ifade, tutum ve
davranışların değişmesi gerekiyor
Araştırmada
Sakarya’da çalışan engelli bireylere mülakat yolu ile sorular sorduklarını ve
verilen cevaplara göre bir rapor hazırlandığını belirten Sezgin Uysal, “Engelli
bireylerin hem günlük hem de iş yaşamlarında karşı karşıya geldikleri duygusal
yüklerin neler olduğu, sebepleri ve kendilerinin çözüm önerilerinin ne olduğunu
araştırdık. Duygusal yüklerinin daha fazla olduğunu ve bu durumun iş
hayatlarını da etkilediğini ortaya koyduk” açıklamasını yaptı.
Bir ve eşit olma konusunda hassaslar
61 engelli
bireyle yapılan iki aşamalı mülakat sonuçlarına göre, engelli bireylerin
duygusal yük alanları içinde en fazla alan kaplayan yük tetikleyicilerden bir
tanesinin duygusal etkili ifade olduğunu söyleyen Uysal, “Engelli bireylere
yönelik tutum ve davranışların, yardımda hassasiyetin, onlar için duygusal yük
olduğunu görüyoruz. Bununla birlikte başarı ve sorumluluk konusunda kendilerine
güveniyor olmalarına rağmen, engelli
olmayan bireylerle eşit fırsatlara sahip olmadıkları yönünde bulgular elde
ettik” dedi.
Farkındalık artmalı
Elde edilen
sonuçlara yönelik çözümlerin geliştirilmesi ve en önemlisi bir düşünce geleneği
oluşturulması gerektiğinin altını çizen Uysal, “Düşünce geleneğinin oluşması
için ‘Engelli Koçluğu’na ilişkin mesleki yeterlilik tanılanmalı. Böylelikle hem
engelli bireylerin hem de ailelerin duygusal yüklerinin ortadan kaldırılması
veya hafifletilmesi hedeflenmeli. Bununla birlikte iş yerlerinde çalışan
engelli olmayan bireylerin farkındalıklarının artırılması, tutum, tavır ve
davranışlar, duygusal ifadeler konusunda çalışmalar yapılmalı. Bir diğer ve
önemli çözüm önerilerinden biri de engelli bireylerin toplum içi yaşam
kalitelerinin artırılması olacaktır” ifadelerini kullandı.