Türkiye
Büyük Millet Meclisi gündemine getirilmesi beklenen "meslek kuruluşları
yasalarının değiştirilmesi" yönündeki tekliflere ilişkin 28 Mayıs 2020
tarihinde TMMOB SAKARYA İl Bileşenleri adına
Salim AYDIN tarafından İl milletvekillerine bir mektup gönderilerek konuya
ilişkin TMMOB görüşü aktarıldı.
Sayın Milletvekilim,
Ülkemizde bulunan mühendis, mimar ve
şehir plancılarının mesleki demokratik kitle örgütü Türk Mühendis ve Mimar
Odaları Birliği(TMMOB), “Kamunun ve memleketin menfaatleri, mesleğin gelişmesi,
meslek mensuplarının hak ve yetkileri bakımından lüzumlu gördüğü bütün teşebbüs
ve faaliyetlerde bulunmak” amacıyla 1954 yılında kurulmuştur.
1961 Anayasası’nda “kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşu” olarak tanımlanan Birliğimizin anayasal statüsü,
1982 Anayasası’nda da korunmuştur. Yürürlükteki Anayasamızın 135. maddesine
göre TMMOB, meslektaşlarımızın ortak ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî
faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel (kamusal) menfaatlere uygun
olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile
olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve
ahlâkını korumakla yetkilidir.
Kuruluş yasamızda ve Anayasamızda
tanımlanan görev ve sorumluluklarımızın gereği olarak Birliğimiz kurulduğu
günden bu yana ülkemizin, mesleğimizin, meslektaşlarımızın ve halkımızın ortak
çıkarlarının korunması ve geliştirilmesi için çalışmalar yürütmektedir. Birlik
bünyesindeki 24 Odaya kayıtlı 107 farklı mühendislik, mimarlık ve şehir
plancılığı disiplininden 600 bine yakın üyesi ile ülkemizin en büyük meslek
örgütlerinden birisi olan TMMOB’nin yönetim organları yargı gözetiminde seçimle
göreve gelmektedir. TMMOB ve bağlı odaları merkezi bütçeden hiçbir biçimde pay
almamakta, bütçesi TMMOB kanununda da sayılan sınırlı gelirlerden oluşmaktadır.
Ülkemiz Covid-19 salgını ile mücadeleye
odaklanmışken TMMOB Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılmasına yönelik
girişimlerde bulunulduğunu ve bu doğrultuda hazırlanacak taslağın TBMM’nin
gündemine getirileceğini basın yoluyla öğrenmiş bulunuyoruz. Öncelikle
bilinmesini isteriz ki; Birliğimizin kuruluş kanunumuzda değişiklik yapılması
konusunda herhangi bir öneri ve talebi bulunmamaktadır.
2011, 2012, 2013, 2015, 2016, 2017 ve
2018 yıllarında da TMMOB Kanunu’nda değişiklik girişimleri gündeme
getirilmişti. O dönemlerde de TMMOB’nin bilgisi dışında, dışarıdan dayatılan bu
değişiklik gündemleri nedeniyle programımızdaki çalışmalarımızın sağlıklı bir
ortamda yürütülmesi sekteye uğratılmıştır.
Birliğimiz, TMMOB’nin bilgisi ve onayı
dışında Kanunumuzda değişiklik yapmayı amaçlayan her türlü girişime olumsuz
bakmaktadır. Konu ile ilgili görüşlerimiz ve tavrımız, Anayasamızdan, kuruluş
kanunumuzdan ve üyelerimizden aldığımız güç ile kamuoyuna açık şekilde ifade
edilmiştir.
TBMM gündemine gelmesi beklenen TMMOB
Kanunu değişikliğine karşı siz değerli Milletvekillerimize de ayrıca bu mektup
ile görüşlerimizi iletmek istedik.
Değerli Milletvekilim,
Anayasamız, kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşlarını meslek mensuplarının ortak ihtiyaçlarını karşılamanın yanı
sıra mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak ve meslek
disiplin ve ahlakını korumakla görevlendirmiştir. Bu anlamıyla Birliğimiz, kamu
idaresinin bir parçasıdır. Yine Birliğimiz, bağlı mesleklerin, ülkenin
yönetiminde ve ülke politikalarının oluşturulmasında, kendilerini ifade
edebilmelerinin de demokratik aygıtlarından biridir.
Anayasanın 135. Maddesi ve 6235 sayılı
TMMOB Kanunu ile düzenlenmiş olan kamusal mesleki denetim yetkimizin ortadan
kaldırılması, seçim sistemimizin değiştirilmesi ve Bakanlıkların hiyerarşik
vesayeti altına sokulma doğrultusundaki Anayasamıza aykırı bazı değişiklik
girişimlerini anlamak mümkün değildir.
Meslek kuruluşlarının kamusal
görevlerini yerine getirmesi ancak, merkezi yönetimi yönlendiren siyasi
saiklere tabi olmadan, herhangi bir baskı altında kalmadan, yalnızca bilimsel
ve teknik gereklilik ve kamunun menfaati göz önünde bulundurularak faaliyet
yapılması ile olanaklıdır. Bu nedenle Anayasamızda kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşları merkezi idare hiyerarşisi dışında, siyasi baskılara kapalı
özerk kurumlar olarak yapılandırılmıştır. Bu yapının Anayasaya aykırı biçimde
çeşitli yasa değişiklikleri ile aşındırılmaya ya da yok edilmeye çalışılması,
kamu idari yapımızı da ayrıca kaosa sürükleyecektir.
Nitekim Anayasa Mahkemesi, birçok
kararında meslek kuruluşlarının çıkaracakları yönetmeliklerin ilgili Bakanlığın
onayına sunulduktan sonra yürürlüğe konulması, uluslararası toplantı ve etkinliklere
katılım için ilgili Bakanlıktan onay ve izin alınması vb. kanuni düzenlemeleri
meslek kuruluşlarının Anayasal özerkliklerine vurgu yaparak iptal etmiştir.
Yasa değişikliğinin hedeflerinden biri
olan, Birliğimizin mesleki denetim süreci dışına çıkarılmasıyla kamu ve çevre
sağlığı, doğal kaynaklarımız, yeraltı ve yerüstü zenginliklerimiz, tarihi ve
kültürel mirasımız kuralsız ve kontrolsüz bir şekilde piyasa koşullarına terk
edilecektir.
Toplumun genelini ve ülkemizin
geleceğini yakından ilgilendiren, güvenli bir yaşam sürdürebilmemiz açısından
hayati öneme sahip yapı denetimi, sanayi, imar, gıda, çevre, enerji, iletişim,
teknoloji, bilişim, tasarım, ulaşım, madencilik, tarım, orman, su kaynakları ve
kentlerin yönetimi gibi alanlarda mühendislik-mimarlık-şehir plancılığı
hizmetlerinin mesleki denetimi ve bilimsel-teknik kriterleri devre dışı
bırakılacaktır.
Değerli Milletvekilim,
Anayasa Mahkemesi kararlarına ve 135.
madde başta olmak üzere Anayasa’ya aykırılık taşıyan kanun değişikliği
teklifleri, hem demokrasimize hem de meslek alanlarımızdaki dinamik süreçlere
darbe vuracak, sonuçta kaybeden ülkemiz olacaktır.
TMMOB sadece bir meslek kuruluşu değil,
bileşimi, yapısı, görev ve sorumlulukları ile aynı zamanda memleketimizin de
geleceğidir.
Siz değerli Milletvekillerimizin TMMOB
Kanunu’nda yapılmak istenen değişikliğe karşı kamu ve toplum yararından, bilim
ve teknikten yana olan sesimize ses olacağınıza inanıyor ve desteklerinizi
bekliyoruz.
Saygılarımızla…
28 Mayıs 2020
Salim
AYDIN
TMMOB Sakarya Bileşenleri Adına
MMO Sakarya İl Temsiciliği Başkanı